Bası yarası, uzun süreli basınç altında kalan cilt ve dokularda oluşan yaralardır. Yatakta veya sandalyede oturan hareket kabiliyeti sınırlı kişilerde görülür. Bu yaralar ciltte kızarıklık, şişlik ve ağrı gibi belirtilerle başlayabilir. İlerleyen yaralar kas ve sinir dokusuna dek uzanabilir.
Bası yarası oluşumunu engelleyecek bazı yöntemler söz konusudur. Hastanın pozisyonunu düzenli olarak değiştirmek, basıncı azaltan yatak ve yastıklar kullanmak bunlardan bazılarıdır. Bu süreçte ve risk faktörleri barındıran durumlarda cildi nemli tutmak önemlidir. Beslenme de yatak yaraları olarak da bilinen bu durumun iyileştirilmesi sürecine katkıda bulunabilir. Protein ve vitamin bakımından zengin gıdalar, yaraların oluşumunu geciktirmede ve iyileşme hızında etkili olabilmektedir.
Yatak yarası olarak da bilinen bası yaraları hayati tehlikeye dahi yol açabilen ciddi sorunlardır. Basınç, cildin kan akışını keserek dokuların oksijen ve besin almasını engeller. Bu durum, dokularda ölüme ve yaralara yol açar.
Yatak yaraları genellikle vücudun kemikli çıkıntılarının bulunduğu bölgelerde oluşur. Bu bölgeler şunlardır:
- Kuyruk sokumu,
- Kalçalar,
- Topuklar,
- Kürek kemikleri,
- Omuz başları,
- Kafa,
- Ayak bileği üstü.
Bası Yarası Evreleri
Bası yaraları yatağa bağlı hastalarda ya da tekerlekli sandalyeye bağlı kişilerde görülebilen yaralardır. Cilt altı dokularının basınç sonucunda hasar görmesinden kaynaklanır. Alanda uzman sağlık profesyonellerinden destek alınarak yapılacak tedavilerle iyileşir. Yara iyileşme süreci, doku hasarının seviyesine bağlı şekilde değişiklik gösterir. Bu yaralar dört evrede incelenmektedir:
- Evre 1: Ciltte kızarıklık ve hassasiyet görülür. Basınç kalktıktan sonra bile kızarıklık 30 dakikadan fazla devam eder.
- Evre 2: Ciltte kabarcıklar veya sıyrıklar oluşur. Yara yüzeyi açık veya nemli olabilir.
- Evre 3: Yara, derinin tüm katmanlarını kapsar ve kaslara veya kemiklere kadar uzanabilir.
- Evre 4: Yara kaslara, kemiklere veya tendonlara kadar inmiş olabilir. Siyah veya kahverengi bir görünüme sahip olabilir.
Bu sorun ortaya çıktığında iyileşme süreci oldukça uzun olabilmektedir. Yara bakımı yara oluşumunun engellemesinden çok daha zorlu olmaktadır. Bu nedenle söz konusu yaraların engellemesi için yapılabileceklerden bazıları şunlardır:
- Hastanın uzun süre aynı pozisyonda kalmasının engellenmesi,
- Bu sorunu engelleyebilen bası yarası minderi kullanmak,
- Cildin uzun süre havasız ya da ıslak kalmasını engellemek,
- Bası yarasının bölgeleri için nemlendirici krem vb. ürünler sürmek.
Bası yaralarının tedavisinde yaranın derinliğine ve genişliğine göre farklı pansuman teknikleri kullanılabilir. Bu soruna yönelik krem ve ilaçlar kullanılabilir. Bazı durumlarda cerrahi müdahale de gerekebilir.
Yatak Yarası Tedavisi
Basınç yarası uzun süreli basınç sonucu cilt ve alttaki dokuların hasar görmesiyle oluşan yaralardır. Genellikle hareket edemeyen, yatağa bağımlı veya tekerlekli sandalyede yaşamını yürüten kişilerde görülür. Bu yaralar tedavi edilmezse ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.
1 evre yatak yarası, cildin yüzeyinde kızarıklık ve hafif şişlik ile karakterizedir. Bu aşamada yara sadece cildin üst tabakasını etkiler ve tedavi edilmesi en kolay evredir. Ancak dikkat edilmezse ilerleyebilir ve daha derin doku hasarına yol açabilir.
Bası yarasının tedavisi, yaranın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İlk adım, basınçtan etkilenen bölgenin rahatlatılmasıdır. Yatak yarası tedavisi, yaranın temizlenmesi, enfeksiyonun önlenmesi ve uygun yara bakımı ile gerçekleştirilir. Basınç yarası kremi, yaranın iyileşme sürecini hızlandırmak için sıklıkla kullanılır.
Bu yaralar en sık, vücudun kemik çıkıntılarının bulunduğu bölgelerde ortaya çıkar. Bu bölgeler arasında topuklar, kuyruk sokumu, kalça ve omuzlar bulunur. Bası yaralarının ortadan kaldırılması sürecinde hemşirelik bakımı ve diğer tıbbi desteğe ev ortamında gerek duyulabilir.
NTS Medicare Evde Tedavi ve Bakım Merkezi bu alandaki pek çok hizmeti hastanın evine giderek verebilmektedir. Ankara evde tedavi ve bakım ihtiyaçlarınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
